æcfjfhsf ;fy–;fy o'jfÆ
Youth And Voice
(YAV-Nepal)
sf] ljwfg
-@)&)_
k|:tfjgf M
s'g} klg
I.]qsf] ljsf; ug{sf] lglDt lglZrt p2]Zo af]sL ljleGg ;+3;:yfx?sf] :yfkgf x'G5 .
g]kfnsf] ;Gbe{df oxfF ljleGg p2]Zosf ;fy ljleGg ;+:yfx? vf]lnPsf] 5g\ .;+:yf
:yfkgf ug{ eGbf 7"nf] s'/f ;+:yf :yfkgf kZrftsf] sfo{x? ug'{ 7"nf]
s'/f xf] . ctM o; tj/df xfd|f] o; æcfjfhsf ;fy–;fy o'jfÆ ;+:yf o'jfx?sf] ljifo
tyf tt\ ;DalGw If]qdf sfd ug]{ p2]Zosf ;fy vf]lnPsf] xf] . “:j:Yo o'jf ju{ lgdf0f{df /fi6«nfO{ ;xof]u” eGg]
d"n nIo o; ;+:yfsf] /xg] 5 . Pp6f ;Eo ljsl;t ;dfhsf] lgdf0f{ ug{ o'jfx?sf]
7"nf] e"ldsf /xG5 . olb, pQm o'jfx? g} unt af6f]df nfu]sf] v08df Pp6f
;Eo ljsl;t ;dfhsf] sNkgf ug'{ Joy{ /xG5 . t;y{, o'jfx?sf] ;f]r, zlQm 1fg tyf
Ifdtfsf] ;xL pkof]u ug'{ cfjZos 5 . h;df pQm ;f]r, zlQm, 1fg tyf IfdtfnfO{
ljsf; ug{ tyf To;nfO{ k|f]T;fxg ug{ o; æcfjfhsf ;fy ;fy o'jfÆ ;b}a tTk/ tyf lqmofzLn /xg] 5 .
o"jfx¿sf]
cfjfh p7fpg'sf ;fy} o'jfx?sf] ljsf;df o; ;+:yfn] d'Vo e"ldsf v]Ng]5 . o'jfx?nfO{
cfˆg} /fi6«df, pgLx?sf] ;Lk tyf Ifdtf cg';f/ sfo{ u/fpg /fHo ;uF cfjfh p7fpg'sf
;fy} o'jfx?sf] JolQmTj ljsf; / Ifdtf
j[l4 u/fpg ;xof]u ug]{5 . o; ;+:yfn] o'jfx?sf] bIftf / IfdtfnfO{ psf:b}
plgx?sf] cfjfhnfO{ a'nGb agfO{ b]z tyf /fi6« ljsf;df 6]jf k'¥ofpg]5 ;fy}
cfTdlge{/ ,:jfledfgL ,>dnfO{ ;Ddfg ug]{ / /fi6«nfO{ dfof ug]{ o'jfzlQmsf]
ljsf; ug]{5 . t;y{ oL / o:t} lsl;dsf sfd
st{Jo tyf lqmofsnfksf nfuL o; æcfjfhsf ;fy–;fy o'jfÆ ;+:yf u}/;/sf/L ;+:yfsf] ?kdf :yflkt x'g]5 . h;sf nfuL æcfjfhsf ;fy–;fy
o'jfÆ g]kfnsf] ljwfg –@)&) k|:t't ul/Psf] 5 .
kl/R5]b !
k|f/lDes
!_ ;+:yfsf] gfd,sfof{no,
sfo{If]q / k|f/De
s_ o; ;+:yfsf] gfd æcfjfhsf ;fy–;fy o'jfÆ/xg]5 . cª\u|]hLdf Youth And Voice
/xg]5 /
5f]6s/Ldf -YAV-Nepal_ /xg]5 .
v_ o; ;+:yfsf] s]lGb|o sfof{no
sf7df8fF}df /xg]5 .
u_ o; æcfjfhsf
;fy–;fy o'jfÆ ;+:yfsf] sfo{If]q clw/fHoe/ x'g]5 / cfjZostfcg';f/ sfo{sfl/0fL
;ldltn] plrt 7x/fPdf o; ;+:yfsf] sfof{no b]zsf] c? lhNnfdf klg /fVg ;lsg]5 .
3_ of] ljwfg ;+:yf k|rlnt sfg'g
adf]hLd btf{ ePsf] ldltb]lv k|f/De x'g]5 .
@= ;+:yfsf] 5fk / lrGx
k|rlnt
Joj:yfsf] k|lts"n gx'g] u/L ;+:yfsf] Pp6f 5'§} 5fk / lrGx x'g]5 . lrGx jf nf]uf]df
xfdLn] cfjfhsf ;fy –;fy o'jf d~rnfO{ b]Vg ;Sb5f} .;dfh ljsf;sf nfuL xfdL s]xL
ug{ ;S5f} gf/f pQm nf]uf]df ;"o{ / tf/fsf] ;fy b]Vg ;S5f} . ;"o{n]
lbgnfO{ hgfFp5 eg] tf/fn] /ft nfO{ hgfFp5 . lbgdf xfdLnfO{ ;"o{sf] k|sfzn]
lrgfp5 eg] /ftdf tf/fn] k|sfz lbO{ lrgfpF5 . ;"o{ / tf/fsf] ;fy ,gf/f /
gfdsf] ;fy s]Gb|ljGb'df o'jfnfO{ b]Vg ;lsG5 , hf] cfˆgf] v';LnfO{ :jtGq ?kdf
;"o{ / tf/fn] pHofnf] 5/] em}F cfˆgf] p2]Zo kf|KtLsf nfuL d':sfg 5/L/x]sf]
b]Vg ;lsG5 .To';}u/L 5fkdf cfjfhsf ;fy–;fy o'jf Youth And
Voice (YAV-Nepal) ,:yfkgf @)^( ,sf7df08f}+ ,g]kfn nfO{ b]Vg ;Sb5f} . 5fk / lrGx cg';"rL !sf] s /
v jdf]lhdsf] 9fFrfdf
x'g]5 . t/ ;+:yfsf] gfd 5fk / lrGx k"j{btf{ ePsf] s'g} ;+:yf;Fu d]n vfPdf
;+zf]wgsf] k|lqmofåf/f t'?Gt ;+zf]wg ul/g]5 .
#= kl/efiff
ljifo jf
k|;+un] cGo cy{ gnfu]df o; lawfgdfM
s_ æljwfgÆ eGgfn] æcfjfhsf ;fy–;fy
o'jfsf] lawfg –@)&)Æ nfO{ hgfpF5 .
v_ æcfjfhsf ;fy–;fy o'jfÆ eGgfn] æcfjfhsf
;fy–;fy o'jfsf] ljwfg–@)&) Æcg';f/ ul7t ;+:yfnfO{ hgfpF5 .
u_ æ;+of]hs æ eGgfn] æcfjfhsf ;fy–;fy o'jfÆ
sf] ;+of]hs nfO{ hgfpFb5 .
3_ ækbflwsf/Læ
eGgfn] cfhfhsf ;fy–;fy o'jfsf] ;+of]hs,;b:ox?,;b:o ;lrj jf o:t} cGo s'g} kb
u|x0f ug]{ JolQmnfO{ hgfpF5 .
ª_ æ;+:yfks ;b:oÆ eGgfn] cfjfhsf ;fy–;fy o'jfsf]
:yfkgf ubf{ x:tfIf/ ug{] ;b:onfO{ hgfpF5 .
r_ æ;b:oÆ eGgfn] æcfjfhsf ;fy–;fy o'jfÆ sf]
;b:onfO{ hgfpF5 .
5_ æpk;ldltÆ eGgfn] ;b:ox?nfO{ lhDd]jf/L lbOg]
cfyL{s ;ldlt,;"rgf ;ldlt,Joj:yfkg ;ldlt
nfO{ hgfFp5 .
kl/R5]b @
p2]Zo
$= ;+:yfsf] p2]Zo
cfjfhsf] ;fy–;fy o'jfsf] d"ne"t p2]Zox? b]xfoadf]lhd
x'g]5g\ .
-s_ o'jf ju{nfO{ hLjgdf cfOkg]{ cK7\of/f
kl/l:yltx?df ;lhn} l;t kf/ ug{ ;Sg] agfpg] ,
-v_ o'jf ju{sf] Ifdtf ljsf; u/L cfTdlge{/
agfpg],
-u_ o'jf ju{nfO{ nfu'kbfy{ b'Jo{;gL af/]
;hu u/fpg] ,
-3_ :j:Yo o'jfju{ lgdf{0f u/L ;dfh ljsf;df
d2t k'¥ofpg] ,
-ª_ b'Jo{;lgdf km;]sf o'jfx?nfO{ ;'wfg{sf]
lglDt kxn ug]{ u/fpg] .
-r_ o'jfx?nfO{ ;do cg';f/ ;xL lg0f{o lng
;Sg] agfpg] ,
-5_
sIff *,( ,!) ,!! / !@sf ljBfyL{x?nfO{ ljs[lt af/] ;hu u/fO{ k9fO{df ;xof]u
ldNg] jftfj/0f agfpg],
-h_ g]t[Tj Ifdtf ljsf; ul/ ;dfhdf ;kmn hLjg
agfpg ;Ifd u/fpg' ,
-em_ cfkm"df ePsf] ;Lk , Ifdtfsf]
ljsf; ul/ ;dfhdf pbfx/0fLo ?kdf k|:t't x'g ;Sg] agfpg],
-`_ o'jf ju{df ePsf] v'la klxrfg u/fO{ nIo
lgwf{/0f ug{ ;Sg] agfpg],
-6_ o'jfju{nfO{ l;h{gzLn aGg k|]l/t ug]{,
-7_ o'jfju{df cfpg] zf/Ll/s , dfgl;s
kl/jt{g af/] hfgsf/L u/fpg] .
-8_ ;dfhdf x'g] cGwljZjf; ,?l9jfbL k/Dk/f
tyf lj;+ult lj?4 cfjfh a'nG4 kfl/g] lqmofsnfk
cfof]hgf
ul/g]5 .
-9_ ;dfhdf x'g] of}g lx+;f ,b'Jo{jxf/, dlxnf
lx+;f, afn>d, afnljjfx lj?4 hgr]tgfd"ns sfo{qmdx?
;~rfng ug]{ .
%_ ;+:yfsf]
p2]Zo k|fKt ug{ ul/g] sfdx?
o;
;+:yfsf] pko'{Qm p2]Zox? k|fKt ug{ b]xfosf sfo{x?,ul/g]5 .
s_ ;+:yfn] k|rlnt g]kfn sfg'g adf]lhd ;DalGwt
lgsfojf6 cg'dlt jf Ohfht k|fKt u/L dfq cfkm\gf p2]Zox? sfof{Gjog ug]{5 .
v_ ;+:yf4f/f ljleGg lsl;dsf hLjg pkof]uL
,;Lkd"ns tflndx? ;~rfng ul/g]5 .
u_ ;+:yfnfO{ cfjZos kg]{ :6]zg/L nufotsf
;fdfuL|x?sf] Joj:yf ul/g]5 .
3_ o'jfx?nfO{ nlIft ul/ ljleGg lsl;dsf g]t[Tj
ljsf; x'g] sfo{qmdx? cfof]hgf ul/g]5 .
ª_ o; ;+:yfsf] p2]Zo ;uF ldNg] cGo ;+3;+:yf
tyf ;/f]sf/jfnf ;uF ;dGjo u/]/ klg sfo{qmd ul/g]5 .
kl/R5]b
#
;b:otf
^_ ;b:otfsf]
k|sf/ M
cfjfhsf ;fy–;fy o'jfsf] ;b:otf % k|sf/sf] x'g]5M
s_ ;fwf/0f ;b:o
v_ sfo{sf/L0fL ;b:o
u_ ;Nnfxsf/ ;b:o
3_ ;+:yfks ;b:ox?
ª_ cfhLjg ;b:o
&_ ;b:otf
k|lKtsf nfuL cfjZos of]Uotf M
s_;fwf/0f ;b:o
cfjfhsf ;fy–;fy o'jfsf] ;fwf/0f
;b:o aGgsf lgDg of]Uotfx? cfjZos kb{5 .
c_ g]kfnL
gful/s ePsf] .
cf_ !& jif{ pd]/ k"u]sf] x'g'kg]{] .
O_ dfgl;s
;Gt'ng gu'dfPsf] .
O{_ ;fwf/0f
;b:otf kf|Kt ug{ OR5's JolQmn] tf]lsPsf] kmf/d el/ ;b:otf z'Ns ? !)) ltl/
;+of]hs jf sfo{;ldlt ;b:osf] l;kmfl/;df ;+:yfsf]
k"0f{ a}7sdf k]z ug'{ kg]{5 ,a}7sdf 5nkmn ul/ csf]{ k'0f{ a}7s;Ddsf nfuL kl/If0fdf
/fvL ;f] a}7sdf a}7ssf] lg0f{o cg';f/
;b:otf k|bfg ul/g]5 .
p_ g}lts
ktg b]lvg] kmf}hbf/L / e|i6«rf/sf] cleof]udf ;hfo gkfPsf] .
pm_ s'g}
JolQm ;b:o x'g of]Uo xf] jf xf]Og eGg] ljjfb p7]df To;sf] lg0f{o sfo{sf/L
;ldltn] ug]{5 .
v_sfo{sf/L0fL ;b:o
cfjfhsf ;fy–;fy o'jfsf] sfo{sf/L0fL ;b:ox'g
lgDg of]Uotfx? cfjZostf kb{5 .
c_ sfo{sfl/0fL ;b:o x'gsf] nfuL ;+:yfsf]
;lqmo / lgoldt ;fwf/0f ;b:o x'g'kg]{5 .
cf_ ;+:yfsf] p2]Zo k|flKtsf nflu ;do lbg
;Sg] x'g'kg]{5 .
O_ ;+:yfdf cfO{k/]sf ;d:ofx?nfO{ ;xh?kn]
;dfwfg ug{ kxn ug]{ x'g' kg]{5 .
O{_ ;+:yfsf] gLlt lgodnfO{ kfngf u/]sf]
x'g' kg]{5 .
p_ ;+:yfsf] lhDd]jf/L jxg ul/;s]sfnfO{
k|fyldstf lbOg]5 .
pm_ ;fwf/0f ;b:o clgjfo{ ?kdf x'g'kg]{ 5 .
-u_ ;Nnfxsf/ ;b:o M
c_jfn ljsf; ;dfhsf] k|d'v sfo{qmd ;+of]hs
jf k|ltlglw ;+:yfsf] ;Nnfxsf/ ;b:osf] ?kdf /xg]5g\ .
cf_ ;dfhsf s'g} ljlzi7 tyf ;+:yfsf] nflu
;xof]uL JolQm ;Nnfxsf/ ;b:osf] ?kdf /xg]5g\ .
O_
nfdf] ;do ;Dd ;+:yfsf] ;lqmo ;b:osf] ?kdf /x]sf JolQmnfO{ klg ;Nnfxsf/ ;b:osf]
?kdf lgo'Qm ul/g] 5 .
-3_ ;+:yfks ;b:o M–
c_ o; ;+:yfsf] :yfkgfsf nflu x:tfIf/ ul/ ;f]xL lbg ;b:otf xfl;n u/]sf
JolQmx?nfO{ o; :+:yfsf] ;+:yfks ;b:o elgg]5 .
-ª_ cflhjg ;b:o M–
c_cfjfhsf ;fy ;fy o'jfsf] cflhjg ;b:o aGg
;+:yfdf ;lqmo ;b:osf] nflu ¿= @)))÷– z'Ns ltg'{ kg]{ 5 .
-*_
;b:otfsf] nflu cof]Uotf M
o;
;+:yfsf] ;b:otfsf nflu b]xfosf JolQmx? cof]Uo x'g]5g\
s_ g}lts
ktg 7xl/g] kmf}hbf/L cleof]udf ;hfo kfPsf] .
v_ duh
lju|]sf] .
u_
;fdflhs ;+3;+:yfsf] rn crn ;DklQ lxgfldgf u/]sf] .
3_ ;:yfdf
/fhg}lts lqmofsnfk ug{ vf]Hf]df .
kl/R5]b
$
;fwf/0f
;ef, sfo{;ldlt
(_
;fwf/0f ;efsf] u7g M
o; ;+:yfsf] ;Dk"0f{ ;b:o ePsf] Pp6f ;fwf/0f ;ef x'g]5 . ;+:yfsf]
jif{df Ps k6s aflif{s ;fwf/0f ;ef a:g]5 .
!)_ ;fwf/0f ;efsf] clwj]zgM
s_
jif{sf] Psk6s sfo{;ldltn] tf]s]sf] ;do / :yfgdf ;fwf/0f ;ef x'g]5 . t/
sfo{;ldltsf] cfXjfgdf jf ;fwf/0f ;efsf ^) k|ltzt ;b:ox?n] lnlvt
?kdf cg'/f]w u/]df ljz]if ;fwf/0f ;ef hlxn];'s}
klg a:g ;Sg]5 .
v_';fwf/0f ;ef ;'? x'g'eGbf Ps dlxgf cufj}
sfo{;ldltn] ldlt / :yfgsf] af/]df ;b:ox?nfO{
hfgsf/L lbg'kg]{5 . ljz]if
;fwf/0f ;efsf xsdf o:tf]] ;efsf] ;"rgf cfd ;+rf/ dfWodaf6 3l6df
& lbg cufj} lbg'kb{5 .
!!_ ;fwf/0f
;efsf] sfd st{Jo / clwsf/ M
;fwf/0f ;efsf] sfd st{Jo / clwsf/ b]xfo
jdf]lhd x'g]5 .
s_ ;+of]hs,# hgf ;b:o / ! hgf
;b:o ;lrj ;lxtsf] %hgf kbflwsf/L /x]sf]
sfo{ ;ldltsf] lgjf{rg ug]{ .
v_ sfo{;ldlt 4f/f k|:t't jflif{s
k|ltj]bg / cfo–Joo n]vf k/LIf0f k|ltj]bg PsLs[t ug]{ ;fy} sfo{ ;ldltsf]
l;kmfl/;df n]vf k/LIfs lgo'lQm ug]{ .
u_ cfufdL cfly{s jif{sf] sfo{qmd
tyf ah]6 Plss[t ug]{ / sfo{ ;"rLdf /x]sf cGo ljifox?df 5nkmn u/L lg0f{o
ug]{ .
3_ cfjZos cGo ;a} sfo{ ug]{ .
!@_ sfo{ ;ldltsf] u7g M
s_
cfjfhsf ;fy ;fy o'jfsf] sfo{ ;~rfngsf] nflu ;+of]hs ;d]t % hgfsf] sfo{ ;ldlt
/xg]5 .
v_
sfo{ ;ldltsf] lgjf{rg ;fw/0f, cflhjg , ;:yfks ;b:ox?af6 x'g]5 .
u_
sfo{ ;ldltdf lgDg lnlvt kbx? /xg]5g\ .
c_ ;+of]hs – ! hgf
cf ;b:ox? # hgf
O_ ;b:o ;lrj ! hgf
3_ sfo{
;ldltsf] kbfjlw @ jif{sf] x'g]5 .
ª_
sfo{ ;ldltsf # hgf ;b:ox?sf] lhDd]jf/Ldf ;+:yfdf # j6f cfyL{s ,;"rgf /
Joj:yfkg pk;ldlt /xg]5\ / ;b:onfO{ pk;ldltsf] ;+of]hs sf] ?kdf klg rog
ul/g]5 . h;nfO{ clwj];g kl5sf] klxnf]
sfo{;ldltsf] j}7sn] rog ug]{{5 . ;fy} pk;ldltx?df pk;ldltsf] ;+of]hs ;lxt %
;b:oLo pk;ldlt u7g ul/g]5 h;nfO{ klxnf] k"0f{ j}7sdf k|:t't u/L
cg'df]bg ul/g]5 .
!#_ sfo{;ldltsf] a}7sM
s_ ;+of]hssf] lgb]{zg cg';f/ ! dlxgfdf !
k6s jif{df !@ k6s sfo{ ;ldltsf] j}7s j:g]5 .
v_ sfo{ ;ldltsf] j}7s af/] & lbg
cufj} ;b:o ;lrjn] ldlt / :yfgsf] af/]df hfgsf/L
u/fpg' kg]{ 5 .
u_ sfo{ ;ldltsf] j}7ssf] u0f k'/s ;ªVof
*) k|ltzt x'g]5 .
3_ sfo{ ;ldltsf b'O{ ltxfO{ ;b:ox?sf]
lnlvt jf df}lvt cg'/f]wdf sfo{ ;ldltsf] c;fwf/0f j}7s a:g ;Sg]
5 . cyjf ;+of]hsn] c;fwf/0f cj:yfdf pQm j}7s
af]nfpg ;Sg] 5 .
ª_k'0f{ a}7s k|To]s @ dlxgfdf cfof]hgf
ug]{ ,h;df ;a} ;fwf/0f ;b:o nfO{ & lbg cufj} ;b:o ;lrjn] ldlt
/ :yfgsf] af/]df hfgsf/L u/fpg' kg]{5
.
!$_ sfo{;ldltsf] sfd st{Jo / clwsf/
M
s_
;fwf/0f ;ef4f/f kfl/t k|:tfjx? sfo{Gjog ug]{ u/fpg] .
v_
;:yfsf lgDtL rn crn ;DklQ k|fKt ug]{ .
u_
s'g} JolQm jf ;+3;+:yf;Fu k|rlnt sfg'g adf]lhd ;+:yfsf] p2]Zo k|flKtsf nflu
;Demf}tfx? ug]{ .
3_
ljwfgsf] Joj:yf ug]{ .
ª_ ;+:yf
;Fu ;DalGwt ;a} sfd ug]{ .
r_
;fwf/0f ;b:ox? l;kmfl/; ug]{ .
5_
pk;ldltx?df ;b:ox? rog ug]{ .
h_k''0f{
j}7sdf ;+:yfsf] sfo{ k|ltj]bg k|:t't ug]{ .
kl/R5]b
– %
kbflwsf/Lx¿sf]
sfd,st{Jo / clwsf/
!%_ kbflwsf/Lx¿sf] sfd st{Jo / clwsf/ M
sfo{ ;ldltsf kbflwsf/x¿sf] sfd, st{Jo / clwsf/ b]xfo adf]lhd x'g]5 .
!= ;+of]hssf] sfd st{Jo / clwsf/M
s_ ;:yfsf] sfd sf/jfxLsf] ;DaGwdf k|ltlglwTj ug]{
u/fpg] .
v_ ;:yfsf] ;Dk"0f{ ;DklQsf] /]vb]v , ;+/If0f
lgoGq0f ug]{ .
u_ ;fwf/0f
;ef / sfo{ ;ldlt 4f/f ul/Psf lg0f{ox? sfo{Gjog ug]{ u/fpg] .
3_ kbflwsf/L,
;b:ox? P+j sd{rf/Lx?df sfdsf] afF8kmFf8 ug]{ / lgb]{zg lbg] .
ª_ ;+:yfsf] lxtsf nflu cGo ;a} sfo{ ug{] .
r_ cfˆgf] cg'kl:yltdf sfd ug{ s'g}
sfo{;ldlt ;b:onfO{ lhDd]jf/L jf clVtof/ k|Tofof]hg ug{ ;Sg]5 .
@= ;b:o ;lrjsf] sfd st{Jo clwsf/ M
s_ ;+of]hssf] lgb{]zg cg'';f/
a}7s af]nfpg] tyf Ph]08f to ug]{ .
v_ ;+of]hsn] lbPsf] lhDd]jf/L
k"/f ug]{ tyf ;xof]u ug]{ .
u_ ;+:yfsf] ;Dk"0f{ sfutkq
tyf ;/ ;fdfgsf] clen]v ;'/lIft /fVg] .
3_ sfo{ ;ldltsf] lgb]{zgnfO{ sfo{Gjog u/fpg] .
ª_ ;+:yfsf] tkm{af6 kqfrf/ ug]{ .
r_ ;+:yfsf] jflif{s k|ltj]bg
;fwf/0f ;efnfO{ k|:t'tL tyff k]z ug]{ .
5_ a}7ssf] 5nkmnsf ljifo tyf
lg0f{onfO{ dfOGo"6 ug]{ .
#= ;b:o jf pk;ldltsf ;+of]hsx?sf] sfd st{Jo / clwsf/ M
s_ pk;ldltsf] k|ltlglwsf] ?kdf
sfd ug]{ .
v_ pk;ldltdf cfPsf] lhDd]jf/L
k"/f ug]{ .
u_ pk;ldltdf ePsf sfo{x? sfo{;ldltnfO{
hfgsf/L u/fpg] .
3_ pk;ldltsf] cfjZostf cg';f/
a}7s af]nfpg] .
ª_ pk;ldltsf] dfg dof{bfdf /x]/
sfd ug]{
5_ pk;ldlt / sfo{;ldltsf] jLrdf
k'nsf] ?kdf sfd ug]{ .
$= ;"rgf pk;ldltsf ;b:ox?sf] sfd st{Jo / clwsf/ M
s_ ;+:yfdf ;'rgf cfbfg–k|bfg
ug]{ .
v_ ;+:yfsf] ;fy} ;+:yfsf
sfo{qmdx?sf] k|rf/ k|;f/ ug]{ .
u_ ;+:yfsf] cg';GwfgfTds sfo{
ug]{ .
3_ ;b:ox?sf] ljrf/ ;d:ofnfO{
cfjZos k/]sf] v08df sfo{ ;ldlt dfem k'¥ofpg] .
ª_ k'0f{ a}7sdf lgoldt ;xefuL
x'g] .
%= Joj:yfkg
pk ;ldltsf
;b:ox?sf] sfd st{Jo / clwsf/ M
s_ ;+:yfsf] cfly{s tyf ;'rgf
;ldltsf] sfo{nfO{ ?h' ug]{ .
v_ ;+:yfdf cfjZos ;fdu|L tyf
hgzlQmsf] Joj:yf ug]{ .
u_ ;+:yfsf] k|zf;lgs sfo{ u/L
/]vb]v, lgoGq0f / lgb]{zg ug]{ .
3_ pk;ldlt ;+of]hsn] lbPsf] cGo
lhDd]jf/L k"/f ug]{ .
ª_ ;+:yfsf] xLtsf] nflu cGo sfo{
ug]{ tyf k'0f{ a}7sdf lgoldt ;xefuL x'g]
.
^= cfly{s pk ;ldltsf ;b:ox¿sf] sfd, st{Jo /
clwsf/ M
s_ ;+:yfsf]
;Dk"0f{ lx;fa lstfa ;'/lIft /fVg] .
v_ ;+:yfsf]
gfddf g]kfnsf] s'g} a}+sdf vftf vf]Ng] .
u_ ;+:yfsf]
jflif{s cfly{s k|ltj]bg ;fwf/0f ;efdf k]z ug]{ .
3_ ;+:yfsf
;b:ox?sf] dfl;s z'Ns tyf ;b:otf z'Ns ;'/lIft /fVg] .
ª_ cfly{s
ljj/0f a}+sdf k]z ug]{ .
r_ ;:yfsf]
;Dk"0f{ cfly{s lqmofsnfk ug]{ tyf k'0f{ a}7sdf lgoldt ;xefuL x'g]
.
kl/R5]b ^
cfly{s Joj:yf
!^_ cfly{s
;|f]]tx?M
;+:yfsf]
cfly{s ;f|]tx? lgDg cg'';f/ x'g]5g\M
s_ ;b:otf afkt
k|fKt k|j]z z'Ns / ;b:otf z'Nssf] /sd .
v_ s;}n]
:j]R5fn] lbPsf] cg'bfg, ;xfotf afkt k|fKt /sd .
u_ ;+:yfsf]
rn crn ;Dklt jf cGo j:t'sf] ljqmLaf6 k|fKt /sd .
3_ ljb]zL
;+:yf JolQm jf cGt{/fli6«o ;+3 ;+:yfaf6 ;xof]uafkt k|fKt /sd .
ª_ :yfgLo lgsfoaf6 k|fKt cg'bfg
jf ;xof]uafkt k|fKt /sd .
!&_ vftf ;+rfng M
;+:yfsf] a}+s vftf ';+of]hs /
cfly{s ;ldltsf] ;+of]hssf] ;+o'Qm b:tvtaf6 ;+rfng x'g]5 . k|rlnt P]g lgod cg';f/ vr{ ug]{ tyf vr{sf]
>]:tf /fVg] Joj:yf ul/g]5 .
!*_ sf]ifsf]
/sd vr{ ug]{ tl/sf M
;+:yfsf] sf]ifdf hDdf
ePsf] /sd vr{ ubf{ b]xfo adf]lhd tl/sf ckgfO{ vr{ ul/g]5 .
s_ ;+:yfsf] jflif{s ah]6 of]hgf
/ sfo{qmd :jLs[t gu/L sf]ifaf6 vr{ ug{ ;lsg]5}g\ .
v_ ;fwf/0f ;ef af6 kfl/t ah]6 / sfo{qmdsf]
cwLgdf /xL sf]ifaf6 /sd vr{ ug{ ;lsg]5 .
u_ sf]ifaf6 vr{ ePsf] /sdsf]
cfly{s k|ltj]bg ;fwf/0f ;efdf clgjfo{ ?kn] k]z ug'{ kg]{5 .
3_ sf]ifsf] /sd vr{ ubf{
tf]lsPadf]lhd vr{ ug{'kg]{5 .
!(_ ;+:yfsf] n]vf / n]vf k/LIf0f M
!= ;+:yfsf] cfo Joosf] n]vf
k|rlnt sfg"g adf]lhd :ki6 tj/n] /flvg]5 .
@= ;+:yfsf] n]vf k/LIf0f
sfg"g adf]lhd /lhi6/ n]vf k/LIfsaf6 x'g]5 .
#= g]kfn ;/sf/ jf :yfgLo
clwsf/Ln] rfx]df h'g;'s} avtdf klg cfk}m jf dftxtsf sd{rf/Lx¿ v6fO{ ;+:yfsf]
lx;fa lstfa hfFr ug{, u/fpg ;Sg]5 .
$= n]vf k/LIf0fsf] lgo'lQm sfo{;ldltaf6
x'g]5 .
%= ;+:yfsf] n]vf k/LIf0f
k|ltj]bg / jflif{s sfo{ k|ult ljj/0fsf] !÷! k|lt :yfgLo clwsf/L ;dIf k]z ul/g]5
.
kl/R5]b
– &
ljljw
@)_ lgjf{rg ;DaGwL Joj:yf M
!= sfo{ ;ldltsf] lgjf{rg
k|of]hgsf] nflu a9Ldf % hgfsf] Ps lgjf{rg ;ldlt u7g ul/g]5 .
@= lgjf{rg ;ldltn] k|rlnt
sfg"g kl/lwleq /x]/ lgjf{rg sfo{ljlw cfk}m Jojl:yt ug]{5 eg] ;a} :t/sf]
lgjf{rg uf]Ko dtbfg4f/f x'g]5 .
#= lgjf{rg ;DaGwL ljjfb pTkGg
ePdf ljjfbsf] 6'Ëf] nufpg lgjf{rg ;ldltn] u/]sf] lg0f{o g} clGtd x'g]5 .
$= k|To]s @ jif{df efb| dlxgf
leq dxflwj]zg x'g]5 . h;sf] sfo{ jflif{s ;fwf/0f ;efn] ug]{ ;a} sfo{ ug'{sf]
;fy} sfo{;ldltsf] lgjf{rg ug]{ ;d]t x'g]5 .
%_ lgjf{lrt sfo{;ldltn] t'?Gt
cfkm\gf] sfo{ef/ u|x0f ug]{5 .
^_ lgjf{rg ;DkGg ePsf] ef]lnkN6
lgjf{rg ;ldltsf] :jtM lj36g x'g]5 .
@!_ lgjf{rgsf
nfuL pd]bjf/ x'g] of]Uotf M sfo{ ;ldltsf] pDd]bjf/ x'g b]xfoadf]lhdsf]]
of]Uotf k'u]sf] x'gkg]{5 .
s_ g]kfnL gful/s ePsf] .
v_ ;+:yfdf ! jif{sf] sfo{ cg'ej ePsf] .
u_ dfgl;s ;Gt'ng gu'dfPsf] .
3_ ;fj{hlgs ;Dklt lxgfldgf
gu/]sf] .
ª_ g}lts ktg b]lvg] kmf}hbf/L / e|i6frf/sf]
cleof]udf ;hfo gkfPsf] .
r_ sfo{;ldltsf] kwflbsf/Lsf]
?kdf s'g} Ps kbdf @ kwfjbL k'/f ul/;s] kl5 ;f] JolQmn] ;f]xL kbdf k'gM pDd]bjf/
x'g kfpg] 5}g .
@@_ cljZjf;sf]
k|:tfj M
s= cljZjf;sf] k|:tfj lnlvt ?kdf
s'g s'g kbflwsf/Lsf] lj?4df xf] :ki6 v'nfO{ b]xfo adf]lhdsf] /Lt k'¥ofO{
;+:yfdf btf{ ug'{kg]{5 .
c_ g]kfnL efiffdf lzi6 zAbsf]
k|of]u u/L n]lvPsf] x'g'kg]{5 .
cf_ k|:tfjsf] ljifo :ki6 /
Jofjxfl/s x'g'kg]{5 .
O_ ;fwf/0f ;ef ;b:ox¿ dWo]af6
sDtLdf %!Ü ;b:ox¿sf] k|:6 gfd y/, / 7]ufgf ;lxt v'nfO{ x:tfIf/ ePsf] x'g'kg]{5
.
v= cljZjf;sf] k|:tfj nfu]sf]
;b:onfP\O{ sDtLdf ! xKtfsf] lnlvt clu|d ;"rgf lbO{ ;f] cf/f]ksf] ;DjGwdf
lghsf] ;kmfO{ k]z ug]{ df}sf lbOg]5 .
@#_ ljwfg
;+zf]wg M
s_ o; ljwfgdf n]lvPsf s'/fx?sf] ;+;f]wg l;kmfl/; ug]{ clwsf/ sfo{;ldltnfO{ dfq x'g]5
.
v_ ljwfg ;+zf]wg ;DaGwL k|:tfj s'g} ;b:on]
k]z ug'{k/]df jflif{s ;fwf/0f ;efsf] a}7s eGbf tLg dlxgf cufj} sfo{;ldlt ;dIf lnlvt ?kdf k'Ug' kg]{ 5 .
o;/L k|:t't x'g cfPsf] k|:tfjsf] ;DaGwdf sfo{;ldltn] cfˆgf] /fo ;d]t lbO{ ljwfg
;+zf]wgsf] k|:tfj jflif{s ;fwf/0f ;ef a:g'eGbf sDtLdf @! lbg cufj} ;b:ox?nfO{
lnlvt?kdf k7fpg' kg]{5 .
u_ ;+:yfsf] ljwfgsf] ;+zf]wg cfjZostf cg';f/ jflif{s ;fwf/0f ;efdf
pkl:yt ;b:ox?sf] b'O{ ltxfO{ ax'dtaf6 ug{ ;lsg] 5 .
@$_ lgoddfjnL
agfpg] clwsf/ M
cfjfhsf ;fy–;fy o'jfsf] sfo{
;~rfngdf ;/ntf Nofpg ljwfgsf] d"ne"t p2]Zodf k|lts"n k|efj gkg]{
u/L sfo{ ;ldltn] cfjZos lgod ljlgod agfpg ;Sg]5 . ;fy} o; ljwfgsf] p2]Zo cg';f/
sfo{qmdx?sf] sfof{Gjog ug]{ sfo{ ;ldltn] lgod jf lgodfjnL agfpg ;Sg]5 . o:tf]
lgod jf lgodfjnL jflif{s ;fwf/0f ;ef4f/f cg'df]bg u/fpg' kg]{5 .
@%_ pkl:ylt
/ lg0f{oM
s_ jflif{s ;fwf/0f ;efsf] a}7ssf] nfuL %! k|ltzt ;b:ox?sf]
pkl:ylt clgjfo{ x'g]5 . t/ u0fk"/s ;ªVof gk'u ePdf bf];|f] k6s af]nfpg]
;fwf/0f ;efdf Ps ltxfO ;b:ox?sf] pkl:yltnfO{ g} u0fk"/s ;ªVof dflgg] 5 .
t/ To; cl3 pQm ;fwf/0f ;ef jf/] ;efsf ;b:ox?nfO{ hfgsf/L u/fpg' kg]{ 5 . ;fy}
bf];|f] k6s af]nfOPsf] a}7sdf cGo yk 5nkmnsf ljifox? /flvg] 5}g .
v_ o; ljwfgdf ljz]if dtaf6 lg0f{o ug'{kg]{ Joj:yf ePsf]df
jfx]s a}7sdf pkl:yt eO{ dtbfg ug]{ ;fwf/0f ;b:ox?sf] ax'dtaf6 lg0f{o x'g]5
.
@^_ ;b:otf af6 x6\g] Joj:yf M
s_
;+of]hsn] ;DaGwLt sfo{ ;ldlt ;dIf cGo ;b:ox?n] /flhgfdf lbPdf .
v_ d[To'
ePdf .
u_ ;+:yfsf]
lj?4 k|ToIf jf ck|ToIf ?kdf ;/Ls ePdf .
3_ ;+:yfsf]
clxt x'g] s'g} sfd u/]df .
@&_ ;+:yfsf] lj37gM
s_ ;Dk"0f{ ;b:o ;ªVofsf] b'O{ ltxfO ;b:ox? pkl:yt ePsf]
jflif{s ;fwf/0f ;efdf tLg rf}yfO ;b:ox?sf]
dtn] ;+:yf cfjZos g/x]sf] 7x¥ofPdf ;+:yf lj36g x'g ;Sg]5 .
v_ o;/L ;:yf lj37g eP kZrft ;:yfsf] rn crn ;DklQ b]zsf] k|rlnt
P]g sfg'gn] tf]s]sf] lgsfodf
;fwf/0f ;efsf] lg0f{o adf]lhd ;+:yfsf] p2]Zo cg's"nsf s'g} cGo ;+:yfdf
/Ltk"j{s :jLs[lt lnO x:tfGt/0f
ul/g] 5 .
@*_ uf]Kotf
e+u ug{ gx'g] M
o; ;+:yfsf s'g} klg
kbflwsf/L jf ;b:on] ;+:yfsf] clxt x'g] lsl;dsf] uf]Kotf e+u x'g] sfo{ ug'{
x'b}g .
@(_ k|rlnt P]g lgod ;uF afem\g] M
o; ljwfgdf pNn]v gePsf s'/fx¿
sfg'gadf]lhd x'g]5 / ;+:yf btf{ P]g lgod, / k|rlnt sfg'g;Fu aflemg uPdf aflemPsf]
xb;Dd :jtM lgis[o x'g]5g\ .
cg';"lr !
-s_ nf]uf]